Axit Axetic là gì? Tác dụng được với dung dịch nào? 5 cách điều chế Axit Axetic
Axit Axetic có rất nhiều ứng dụng đối với sản xuất công nghiệp, chiếm vị trí quan trọng trong y học cũng như đem lại những hiệu quả thực tế cho con người. Để hiểu rõ hơn cùng mình tìm hiểu axit axetic là gì? Tính chất của chúng ra sao? Và tìm hiểu chi tiết hơn những ứng dụng của chúng, qua bài viết dưới đây cùng mình nhé.
I. Axit axetic là gì?
- Axit axetic (CH3COOH) là có tính axit mạnh, là dung môi có thuộc tính hữu cơ. Chúng gần gũi với mọi người bằng tên gọi quen thuộc là giấm khi chúng tồn tại trong môi trường không khí trong rượu và bia.
- Quy trình điều chế axit axetic từ vi khuẩn được ứng dụng vô cùng rộng rãi từ trước đến nay.
- Axit axetic có các cách gọi khác nhau chẳng hạn như: axit acrylic, giấm, axit etanoic, axit cacboxylic metan, axit etanol, …
- Cấu tạo: axit axetic có cấu tạo phân tử bởi nhóm metyl (CH3) kết hợp thành nhóm cacboxyl (COOH).
- Axit axetic có vai trò quan trọng trong các ngành sản xuất thực phẩm, sản xuất công nghiệp hoặc y học
- Có công thức là CH3CO2H ( hay viết cách khác là CH3COOH)
II. Tính chất của axit axetic ( CH3COOH)
1. Tính chất vật lý của Axit Axetic
- Axit axetic tồn tại ở dạng chất lỏng không màu; có mùi vị đắng
- Chúng tan vô hạn trong nước.
- Dễ cháy
- Dễ bay
- Trọng lượng riêng: 1.049 ở 25 ° C
- Nóng chảy: 16,7 ° C
- Sôi: 118 ° C
2. Tính chất hóa học của Axit Axetic
- Làm quỳ tím HÓA đỏ.
- Tạo thành muối và nước khi tác dụng với bazơ
CH3COOH + NAOH → H2O + CH3COONA
- Tạo thành muối và nước khi tác dụng với oxit bazơ.
CH3COOH +CAO → H2O + (CH3COO)2CA
- Giải phóng H2 khi tác dụng với kim loại đứng trước H
2CH3COOH + NA→ H2 + 2CH3COONA
- Chúng tác dụng với muối của Axit yếu hơn
CH3COOH +CACO3 → H2O + (CH3COO)2CA + CO2
- Tạo thành este và nước với chất xúc tác là H2SO4 và nhiệt độ tác dụng với rượu
CH3COOH + HO – C2H5 → H2O + CH3COOC2H5 + H2O
III. Cách điều chế Axit Axetic
Axit axetic được tạo ra bằng hai phương pháp, sinh học và tổng hợp. Dưới đây là 5 phương pháp phổ biến để tạo ra axit axetic:
1. Cacbonyl hóa metanol
Axit axetic thường được tạo ra bằng cách cacbonyl hóa metanol. Metanol và cacbon monoxit phản ứng với nhau tạo thành axit axetic theo phương trình sau:
CH3OH + CO → CH3COOH
2. Oxy hóa Axetaldehyt
Axit axetic có thể được sản xuất công nghiệp bằng quá trình oxy hóa butan hoặc rượu khoáng hoặc quá trình hydrat hóa etylen.
2C4H10 + 5O2 → 4CH3COOH + 2H2O
3. Oxy hóa etylen
Axit axetic có thể được sản xuất từ ethylene bằng cách sử dụng phản ứng Wacker và sau đó bị oxy hóa, sử dụng kim loại paladi làm chất xúc tác với sự hỗ trợ của axit dị trùng hợp như vonfram silica.
4. Lên men oxy hóa
Axit axetic ở dạng giấm được tạo ra bởi vi khuẩn axit axetic thuộc giống Acetobacter. Những vi khuẩn này có thể tạo ra giấm từ các loại thực phẩm khác nhau, khi được ôxy hóa sẽ tạo ra rượu. Phản ứng hóa học phổ biến nhất là do vi khuẩn gây ra. Các vi khuẩn được thực hiện là:
C2H5OH + O2 → CH3COOH + H2O
5. Lên men kỵ khí
Các loài kỵ khí có thể chuyển đường trực tiếp thành axit axetic mà không cần qua bước trung gian thành etanol.
C6H12O6 → 3 CH3COOH
IV. Ứng dụng của Axit Axetic
1. Đối với công nghiệp
- Khoảng 50% sản lượng axit axetic trên thế giới được sử dụng để sản xuất monome vinyl axetat, là chất kết dính và sơn.
- Axit axetic được sử dụng làm dung môi hoặc được sử dụng để tạo ra một axit nhẹ.
- Axit axetic 60%, người ta gọi dung dịch này là giấm. Giấm ăn được sử dụng trong công nghiệp thực phẩm để chế biến đồ hộp, rau, trái cây và gia vị.
- Axit axetic băng được ứng dụng trong hóa học để kiểm tra chất có tính kiềm yếu để hòa tan chúng
- Sử dụng làm chất tẩy cặn bám trên vòi và ấm.
- Sử dụng trong dệt nhuộm, cao su và hóa chất phủ.
- Sử dụng trong sản xuất axetat xenlulo, dùng trong phim ảnh và polyvinyl axetat cho gỗ keo.
2. Đối với y học
- Axit axetic có đặc tính kháng khuẩn rất tốt và được dùng như loại chất khử trùng
- Dùng để ngăn ngừa nhiễm trùng và tiêu diệt vi khuẩn.
- Được điều chế trong các loại thuốc để chống lại bệnh tiểu đường.
3. Đối với con người
- Axit axetic ức chế quá trình thủy phân đường đôi thành đường đơn và giúp giảm tăng đường huyết sau ăn.
- Ứng dụng trong việc giảm cân, phương pháp này vô cùng lành tính, không tác dụng phụ sau khi sử dụng. Chúng hỗ trợ ngăn ngừa các chất béo tích tụ trong gan và cơ thể. Làm giảm thiểu lượng calo cơ thể tiêu thụ để giảm lượng mỡ tích tụ gây tình trạng béo.
- Giúp chống lão hóa hiệu quả.
- Chúng là một axit hữu cơ với tính chất của một axit phản ứng với kim loại để tạo thành muối trung tính giúp làm tan sỏi trong thận.
V. Tác hại và cách bảo quản axit axetic
1. Tác hại
- Hít phải một lượng lớn axit axetic gây kích ứng mũi, họng và phổi. Các màng của cơ quan mũi bị tổn thương nghiêm trọng, dẫn đến khó thở.
- Ăn phải chất này có thể gây ăn mòn nghiêm trọng miệng và đường tiêu hóa gây nôn mửa, tiêu chảy, trụy tuần hoàn, suy thận và tử vong.
- Sau vài phút tiếp xúc, tiếp xúc với da sẽ gây kích ứng như đau, mẩn đỏ và nổi mụn nước, hoặc nặng hơn là bỏng.
2. Bảo quản
- Axit axetic cần được bảo quản trong kho có mái che với nhiệt độ và thông gió thích hợp.
- Tránh những nơi có nhiệt độ quá cao, tránh những nơi dễ xảy ra cháy nổ. Axit axetic phải tránh xa các nguồn nhiệt và sét, lửa hoặc ngọn lửa.
VI. Lời Kết
Bài viết trên đã tổng hợp những thông tin chi tiết về Axit Axetic, hy vọng bạn sẽ áp dụng đúng cách để phát huy tối đa các ứng dụng vốn có của chúng.